De Langdurige Forensisch Psychiatrische Zorg

 

De Langdurige Forensisch Psychiatrische Zorg (LFPZ) vormt een specialisme binnen de TBS met dwangverpleging. Indien een TBS-behandeling niet kan resulteren in resocialisatie omdat de risico’s op recidive te hoog blijven bij het wegvallen van een hoogbeveiligde omgeving, kan een verzoek tot LFPZ-plaatsing worden ingediend. Na onafhankelijke toetsing en besluitvorming door het Ministerie, kan een tbs-gestelde een indicatie voor LFPZ worden toegekend. Het doel van de behandeling verandert dan van primair het terugdringen van het recidiverisico en toewerken naar resocialisatie naar het bieden van kwaliteit van leven binnen de noodzakelijke beperkingen.

 

De Pompestichting is de enige aanbieder van deze zorg binnen Nederland en beschikt over twee locaties; de hoofdvestiging in Zeeland (Noord Brabant) en een afdeling binnen PI Vught waarbinnen tbs gestelden verblijven met een LFPZ-status evenals een EVBG-status.

Behandeling en begeleiding
De bewoners worden nog steeds behandeld voor de stoornissen die hun terugkeer naar een vrijere situatie in maatschappij in de weg staan. En ‘niet behandelbare bewoners’ zijn personen voor wie de juiste aanpak nog niet is gevonden om hun (gedeeltelijke) herstel te bevorderen. Om deze redenen is de aanpak van de behandeling en begeleiding individueel en zo veel als mogelijk op maat van wat nodig is voor deze persoon in deze situatie.


Het doel van de behandeling en begeleiding in de LFPZ bestaat uit drie onderdelen. Allereerst: beveiliging van de maatschappij. Dit gebeurt door bewoners ‘binnen de hekken’ van de voorzieningen te laten verblijven en op de terreinen de omstandigheden veilig te houden voor iedereen die daar aanwezig is.


Het tweede doel is de zo maximaal mogelijke stabilisering van het psychiatrische en psychologische toestandsbeeld van de bewoners. Dat houdt in dat met behulp van psychiatrische en psychologische methoden de gevolgen van de stoornis van de bewoner zo veel mogelijk worden bestreden zodat deze zich zo stabiel mogelijk kan verhouden tot zijn omgeving. Het streven naar volledige ‘genezing’ van de stoornis(sen) is geen hoofddoel noch wordt er actief gewerkt aan de vermindering van het recidiverisico.


Het derde doel is de maximalisering van de ‘kwaliteit van leven’ voor de individuele bewoner. Dit houdt in dat uitgaande van de behoefte van de individuele bewoner gezocht wordt naar de beste manier om diens individualiteit en autonomie naar voren te laten komen. Hier is het begrip ‘welzijn’ van groot belang.


Het uitganspunt voor de behandeling in de LFPZ is dat er zoveel mogelijk wordt nagestreefd dat er samenwerking is met de bewoner. De te nemen stappen zijn daardoor soms erg klein en nemen veel tijd in beslag. Hierdoor is de verblijfsduur veel langer dan gebruikelijk in de TBS. Daarbij worden bewoners vaak pas na  6–15 jaar verblijf in de reguliere TBS-behandeling overgeplaatst naar de LFPZ.

Ook is de behandelduur lang doordat de problematiek van de bewoners fors is en de weerstand tegen welke behandeling dan ook, groot is. Het vinden van de juiste ingang voor de begeleiding om stabiliteit te bereiken is dan ook steeds opnieuw een grote opgave, net als het zoeken naar nieuwe invalshoeken voor de behandeling en begeleiding. Externe instanties zien ook toe op dit proces (zoals de Landelijke Adviescommissie Plaatsing Longstay Forensische Zorg) opdat steeds opnieuw naar mogelijkheden wordt gezocht voor uitplaatsing richting de maatschappij.


Ten behoeve van de specifieke ondersteuning van de ex-LFPZ bewoners in de TBS is er een LongCare-afdeling in de Pre-longcare. Dit is een speciale resocialisatie afdeling waar rekening wordt gehouden met de specifieke mogelijkheden en beperkingen van de ex-LFPZ bewoners.


Visie van de LFPZ
Binnen de LFPZ is het van belang dat zowel het werk als de behandeling en de begeleiding passen binnen een kader van een zo groot mogelijke autonomie mogelijk in samenhang met het dragen van verantwoordelijkheid. Zinvol werk (dagbesteding), perspectief op volgende stappen, goede psychiatrische en psychologische ondersteuning in een schone en respectvolle omgeving vormen belangrijke hoekstenen voor een goede aanpak. Het leveren van een programma op maat van de individuele bewoner op dat moment is evenzo van belang als een duidelijke dagstructuur naast een goede medisch/somatische ondersteuning. Zoveel mogelijk contact met de maatschappij bevordert daarnaast het gevoel van burgerschap en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Inspraak, medezeggenschap en overleg met respect vormen dan ook lastige maar belangrijke elementen in de samenspraak tussen bewoners en medewerkers.


Procedure
Als een TBS-behandeling een aantal jaren voortduurt zonder voldoende resultaat en als de patiënt in meer dan één kliniek is behandeld, kan de kliniek waar de patiënt verblijft een verzoek tot een LFPZ plaatsing indienen. Dit verzoek wordt beoordeeld door de onafhankelijke Landelijke Adviescommissie Plaatsing Longstay Forensische Zorg (LAP) die wordt bijgestaan door onafhankelijke deskundigen (o.a. psychiaters en psychologen) van het Nederlands Instituut Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP). Uiteindelijk neemt de Minister van Veiligheid en Justitie het besluit tot plaatsing in de LFPZ. Tegen de beslissing van de Minister van Veiligheid en Justitie kan beroep worden aangetekend bij de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ).


Bij toekenning van de indicatie tot een plaatsing in een voorziening voor Langdurige Forensisch Psychiatrische Zorg wordt de betrokken TBS-gestelde geplaatst in een vestiging van de Pompestichting. De LAP beoordeeld vervolgens iedere drie jaar of de plaatsing binnen de LFPZ nog gerechtvaardigd is. Door nieuwe medische ontwikkelingen en behandelmethoden of een wijziging in het behandelperspectief of ziekte-inzicht, kan terugplaatsing naar een reguliere behandelafdeling en op den duur resocialisatie mogelijk zijn. Tevens onderzoekt de adviescommissie of de LFPZ status om een andere reden dient te worden beëindigd, in het bijzonder in verband met de mogelijkheid van plaatsing in een GGZ-voorziening.