Alja Rassek – muziektherapeut aan het woord

Alja Rassek is sinds een klein halfjaar werkzaam als muziektherapeut op de FPA Kompas te Wolfheze. De patiënten van deze forensisch psychiatrische afdeling hebben een psychiatrische stoornis en een delict gepleegd. Veelal is er ook sprake van verslavingsproblematiek. Muziektherapie is een effectieve behandelmethode binnen deze doelgroep.

Muziektherapie als effectieve bijdrage in de behandeling

Het voorkomen van recidief delicten en het verbeteren van het psychiatrisch toestandsbeeld is het overkoepelende doel in de forensische behandeling. Motivatie voor deze behandeling is vaak ver te zoeken en communicatie kan lastig zijn. Angsten verhogen de weerstand en tóch willen we komen tot gedragsverandering. Muziektherapie biedt hier een uitkomst door de laagdrempelige ingang. Patiënten reageren er positief op.

Onderzoek in de forensische psychiatrie toont aan dat muziektherapie angst, depressie en PTSS-klachten vermindert. Ook zorgt muziektherapie voor een betere medewerking met de staf en versterkt de empathie en hechting. Door muziektherapie verbeteren cognitieve vaardigheden zoals aandacht, inzicht & zelfvertrouwen, copingvaardigheden en stemming. Deze resultaten komen uit het onlangs gepubliceerde rapport van KFZ (kwaliteit forensische zorg) over de evidentie van vaktherapie in de forensische zorg.

Praktijk bewijst

Patiënten komen graag naar muziektherapie. Toen ik bij FPA Kompas begon had ik nog geen ruimte met instrumenten en heb ik daarom receptief (muziek luisteren) gewerkt. Youtube en een goede speaker, meer heb je niet nodig om te starten. Samen betekenisvolle muziek luisteren biedt real-time ervaringen. Hierdoor kan spanning gereguleerd worden, stemming verandert en ontstaat er een positieve verbinding die de behandelmotivatie van de patiënt ten goede komt. Patiënten maken progressie; deze feedback kreeg ik al na enkele sessies van regiebehandelaren en sociotherapeuten. Inmiddels ben ik ook in de gelegenheid om actief met muziektherapie aan de slag te gaan. Met iedere patiënt werk ik op een andere manier: samen zingen of samen trommelen, maar ook het opnemen van een rap zijn werkwijzen die de patiënten activeren en de mogelijkheid tot uiting en regulatie geven.

Soms kunnen de patiënten het niet opbrengen om hun programma te volgen. Toch zoek ik ze dan op in hun kamer. Ik krijg hulp van de sociotherapeuten bij het activeren van de patiënt en soms helpt het. Wij als team willen allemaal hetzelfde: hem of haar helpen weer op te krabbelen en de schouders eronder te zetten. Succeservaringen opdoen. En dan: verandering teweeg brengen. Copingvaardig­heden aanleren en de identiteit versterken.

Ik zie ze lachen en ik zie ze huilen. Er worden kleine en grote stapjes gemaakt. Het is een prachtig proces.

Deze foto is genomen door een patiënt tijdens de muziektherapiesessie